تغییرات اقلیمی دریاچه ارومیه
آخرین ارتفاع ثبت شده برای دریاچه ارومیه مربوط به ، 15 می 2012 است که عدد منفی 5.856 متر را نشان می دهد. این عدد مقایسه ارتفاع سطح آب با میانگین بلندمدت است. همین عدد در اول آوریل منفی 6.014 بوده است. یعنی دریاچه به دلیل تغییرات فصلی با افزایش بیست سانتی متری ارتفاع سطح آب مواجه بوده است.سال 2011، در نیمه ی ماه می ارتفاع سطح آب منفی 5.898 متر بوده است. این یعنی اگر نیمه ی می سال 2011 را با نیمه ی می سال 2012 مقایسه کنیم سطح آب دریاچه تقریبا ثابت بوده است. مجله بین المللی علوم و فناوری های محیط زیستی مقاله ای را پیرامون دریاچه ی ارومیه منتشر کرده است که توسط پنج تن از پژوهشگران ایرانی از دانشگاه های تهران، خواجه نصیر و علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد نگاشته شده است.در این مقاله به بررسی سهم تغییر اقلیم در خشکسالی دریاچه پرداخته شده.در این مقاله از یک مدل هایدروداینامیک برای بررسی شرایط دریاچه استفاده نموده اند که با استفاده از داده هایی مانند بارندگی، تبخیر، جریانات سطحی و ... اعتبارسنجی شده است. این مدل پیش بینی کرده است که سطح آب به طور مستمر کاهش خواهد داشت و دریاچه در صورت تداوم شرایط خشکسالی جاری در ده سال آینده خشک خواهد شد.همچنین بهبود شرایط بارندگی باعث توقف روند خشک شدن دریاچه نمی شود.
"تغییرات و نوسانات اقلیمی مشاهده شده در حوضه دریاچه ی ارومیه، ایران" عنوان مقاله ای است که اخیرا در مجله پژوهشی Theoretical and Applied Climatology منتشر شده است.این مقاله در کنار برخی متغیرهای شناخته شده ی اقلیمی به سنجش شرایط خشکسالی در این منطقه در فاصله سال های 1964 تا 2005، (1343 تا 1384) می پردازد. در طی دوره ی بررسی شده، بر اساس نتایج این پژوهش، میزان بارندگی در منطقه به طور متوسط حدود 10 درصد کاهش و دما در طی چهار دهه حدود 0.8 (هشت دهم) افزایش داشته است. بر اساس نتایج این پژوهش حوضه دریاچه تقریبا هر پنج سال یک بار با خشکسالی مواجه شده است که بسیاری از آن ها به شرایط حاد رسیده اند، خشکسالی های اخیر شدیدتر و از نظر زمان طولانی تر بوده اند.تصویر زیر نتایج سنجش PDSI برای حوضه است. برای این شاخص اعداد مثبت نشان دهنده ی ترسالی و اعداد منفی بیانگر شرایط خشکسالی هستند. تا جایی که من مطالعه داشته ام و برای تزم از این شاخص استفاده کرده ام این شاخص دید بهتری نسبت به خشکسالی نسبت به بارندگی ارائه می کند چرا که بر اساس رطوبت خاک و با در نظر گرفتن مجموعه ای از عوامل در میان و بلندمدت محاسبه می شود.
رنگ آبی نشان دهنده ی شرایط دریاچه در نیمه ی اسفند سال 1389 و رنگ قرمز نشان دهنده ی شرایط دریاچه در نیمه ی اسفند 1390 می باشد.
نتایج پژوهش انجام شده توسط محققان ایرانی نشان می دهد که نوسان سطح آب دریاچه ی ارومیه با لکه های خورشیدی مرتبط است. بر اساس مقاله ی سعید جهانبخش، معصومه عدالت دوست و معصومه تدینی که در شماره ی 99 مجله ی تحقیقات جغرافیایی منتشر شده است سطح آب دریاچه دارای نوسان های دوره ای معنادار و منفی 8-11 ساله است که این امر حاکی از ارتباط منفی معنی دار بین نوسان ها و لکه های خورشیدی استبر اساس یافته های این تحقیق، لکه های خورشیدی تنها "عامل طبیعی"موثر بر نوسان سطح آب دریاچه در بلندمدت است. این مقاله در نتیجه گیری خود چنین می نویسد:نتایج حاصل از این تحلیل بخوبی نشان داد که ارتباط و همبستگی منفی معنی داری بین لکه ها و نوسان های سطح آب دریاچه وجود دارد. این نتایج همچنین نشان دادند که کاهش قابل ملاحظه سطح آب دریاچه، عمدتا در چرخه های زمانی اصلی 8 تا 11 ساله و چرخه های فرعی 4 تا 6 ساله اتفاق می افتند که همزمان با افزایش فعالیت لکه های خورشیدی هستند. نتایج به دست آمده از بررسی ارتباط بین تک تک متغیرهای مؤثر در نوسان سطح آب دریاچه ارومیه نسبت به فعالیت لکه ها، نیز وجود این ارتباط را هر چه بیشتر تایید می کنند. در پی افزایش درجه حرارت هوا دریاچه ارومیه طی چرخه های زمانی 8 تا 11 ساله بر میزان تبخیر از سطح آب آن نیز در همین دوره ها افزوده می شود، در حالی که سایر فاکتورهای مؤثر بر نوسان های دریاچه که شامل بارش و حجم رواناب های ورودی و وسعت و مساحت سطح دریاچه است، در همین دوره های زمانی مشابه، کاهش قابل ملاحظه ای را نشان می دهد. نتایج بررسی تغییرات درجه حرارت، بارش ها، حجم رواناب ها و مساحت دریاچه در ارتباط با لکه ها نتیجه فوق را تایید می کنند. نتایج به دست آمده مشخص می کنند که فعالیت لکه های خورشیدی با کنترل متغیرهای متعدد اقلیمی، هیدرولوژیک و نهایتا ژئومورفولوژیک، احتمالا مهمترین فاکتور طبیعی عمده در هدایت و کنترل بیلان آب دریاچه ارومیه محسوب می شود . به این ترتیب، می توان با استفاده از فعالیت های چرخه ای معین و مشخص آن در جهت شناخت، پیش بینی و مدیریت هر چه بهتر نوسان های سطح آب دریاچه ارومیه بهره برداری نمود. به نظر این مقاله نشانه ی دیگری از ارتباط اندک کاهش بارندگی با کاهش ارتفاع سطح آب دریاچه می باشد. بارندگی تنها ده درصد بر شرایط دریاچه موثر است. چکیده: دریاچه ارومیه سومین دریاچه فوق شور در جهان است و به دلیل اهمیت اقلیمی، اقتصادی، اکولوژیک و زیست محیطی از نواحی جغرافیایی قابل توجه و مطرح در ایران به شمار می رود. سطح آب این دریاچه نیز همانند سایر دریاچه های بزرگ جهان طی سال های مختلف، دارای نوسان های دوره ای مشخص بوده است. چنین به نظر می رسد که می توان از این نوسان های دوره ای به عنوان مدرکی معتبر و تاریخی از تغییرات طبیعی اقلیم در ایران بهره گیری کرد. در سال های اخیر، کاهش قابل ملاحظه سطح آب، مشکلاتی را برای محیط زیست دریاچه و ساکنان آن به همراه داشته است . بروز این مشکلات، توجه و ارزیابی نوسان های سطح آب این دریاچه را با استفاده از روش های علمی و مناسب، اجتناب ناپذیر م یسازد. بر این اساس، در پژوهش حاضر با ارزیابی تغییرات دراز مدت نوسان های سطح آب دریاچه و پارامتر های مؤثر در این نوسان ها در ارتباط با فعالیت لک ههای خورشیدی (عامل عمده کنترل کننده تغییرات طبیعی اقلیم ) بر اساس دو روش آنالیز موجک پیوسته و متقاطع، مشخص گردید که سطح آب دریاچه دارای نوسان های دوره ای معنی دار و منفی 8-11 ساله است. این واقعیت حاکی از وجود همبستگی منفی معنی دار بین این نوسان ها در ارتباط با لکه های خورشیدی است. بر اساس یافته های تحقیق، فعالیت های خورشیدی، احتمالا تنها فاکتور طبیعی مؤثر در نوسان های سطح آب دریاچه ارومیه و پارامترهای مربوطه، در درازمدت محسوب می گردند. منبع:
climatechange.ir/tags/Urmia.html