سفارش تبلیغ
صبا ویژن

اقلیم شناسی دربرنامه ریزی محیطی

سازگاری با تغییر اقلیم در مدیریت منابع آبی


     اقدامات تخفیف دهنده، شامل کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، ارتقاء و گسترش تکنولوژی های پاک و حفاظت از جنگل ها در راستای مقابله با تغییر اقلیم ضروری هستند. علیرغم اینکه این اقدامات سرعت رخداد پدیده تغییر اقلیم را کندتر خواهند کرد اما آنها قادر به نصف کردن یا معکوس کردن روند این پدیده در آینده قابل پیش بینی نیستند. از این رو در میان مدت، جامعه نیاز به یک استراتژی مشخص برای سازگاری با تغییرات پیش بینی شده دارد. سازگاری با تغییر اقلیم بر درک بهتر و مناسب تر از تأثیرات تغییر اقلیم و اتخاذ تصمیمات آگاهانه در انجام اقدامات برای مقابله با این پدیده استوار است. هدف سازگاری با تغییر اقلیم، افزایش برگشت پذیری و پابرجایی نظام های موجود مدیریت منابع آب و تهیه ی سناریوهای اقلیمی با عدم قطعیت بالا می باشد. واکنش به چالش های ناشی از اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب نیازمند اتخاذ استراتژی های سازگاری در سطوح منطق های، ملی و محلی می باشد. برنامه سازگاری ملی برای انجام اقدامات هنوز در مراحل اولیه خود قرار دارد و اقدامات متعدد و زیادی در راستای جهت دهی سیاست ها و اقدامات مرتبط با اقلیم و آب برای انجام دادن باقی مانده است. شمار رو به افزایشی از کشورها و شهرها، در حال تلاش برای گنجاندن مؤلفه های سازگاری با مسائل آبی در برنامه، سیاست ها و واکنش نهادی به تاثیرات پیش بینی شد های مانند افزایش سطح دریا، افزایش فراوانی رخداد خشکسالی ها و بارندگی ها هستند. برنامه های سازگاری را اقدامات سازه ای و غیر سازه ای، برنامه های زیرساختی و اقدامات نرم افزاری مانند مشوق ها و تنبیه ها در بر می گیرند. در این راستا، کوشش هایی برای مستندسازی اقدامات سازگاری در دست اقدام، به ویژه فعالیت هایی که در سطح محلی به منظور تشخیص قوانین عرفی و دانش بومی انجام می گیرد، باید صورت پذیرد. اینگونه فعالیت ها می تواند پایه های دانش علمی را برای کاربرد گسترده تر تقویت کند. اقدامات سازگاری اولیه در پاسخ به تغییر اقلیم می تواند در راستای مقابله با دیگر چالش های عمده جهانی چون غذا، انرژی، محیط زیست و توسعه اقتصادی نیز راهگشا بوده و مفید باشد.

به احتمال زیاد، ذخیره آب بیشتر در همه انواع آن و به هر صورت ممکن ضروری و لازم می باشد. بعضی از این انواع ذخیره آبخوان ها، تالاب ها، دریاچه ها، رودخانه ها، یخچال ها و … ذخیره های طبیعی هستند. بعضی دیگر از انواع ذخیره ها، مصنوعی بوده و هدف آنها حفاظت از محیط زیست و اجتماع های گیاهی و حیوانی در حال نابودی می باشد. هر دو نوع ذخیره آب به منظور افزایش اطمینان در مقابله با خشکسالی ها و سیلاب ها، در بسیاری از مناطق ضروری بوده و فواید چند منظوره مشخصی (انرژی، غذا، تأمین آب خانگی، کشت یرانی و غیره) را نیز تأمین می کند. احداث و تقویت زیرساخت های توسعه و توزیع منابع آب نشان داده که منجر به منافع کلان اقتصادی زیادی می شود. برعکس، کشورهای دارای زیر ساخت نامناسب، از خسارات ناشی از بروز سیلاب ها و خشکسالی ها، در امان نبوده و رنج خواهند برد. توسعه تکنولوژیکی در کارایی آب آبیاری، استفاده از آب با کیفیت پایین (فاضلاب های تصفیه شده) و کاهش افت از سیستم های آبی نشان دهنده وجود پتانسیل بالقوه به منظور حفاظت از سیستم های تأمین آب موجود و بهبود استفاده از آنچه وجود دارد، می باشد. تکنولوژی ها باید متناسب با شرایط محلی همچون ظرفیت اجرا و بهره برداری از آن ها، مورد استفاده قرار گیرند.

 





کشاورزی


     نیاز به سازگاری به نحو بارزی برای بخش کشاورزی آشکار و ضروری است. افزایش پیوسته تقاضا برای محصولات کشاورزی ب همنظور تأمین نیازهای جمعیت رو به رشد، در حال تبدیل شدن به اصل یترین عامل مصرف آب م یباشد. در حالی که رشد جمعیت جهان از سال 1970 روند کندتری به خود گرفته است و انتظار م یرود این روند ادامه پیدا کند، اما جمعیت ثابت همچنان افزایش را نشان م یدهد. توسعه اقتصادی، ب هویژه در اقتصادهای نوظهور به معنای افزایش تقاضا برای محصولات متنوع همچون تولیدات گوشتی و لبنی تلقی م یشود که منجر به اعمال فشار اضافی به منابع آب خواهد شد. بخش کشاورزی که در مقیاس جهانی بزرگ ترین مصرف کننده آب است، همچنین، منبعی برای تولید گازهای گلخان های و نیز یک قربانی برای گرم شدن جهانی خواهد بود. اگر چه بعضی از مناطق و بعضی از محصولات هنوز سودآور باقی خواهند ماند، اما بقیه متضرر خواهند شد. بیشتر اصلاحات متوجه مناطق پرجمعیت و فقیر در کشورهای در حال توسعه است.


بخش شهری


      نیمی از جمعیت جهان شهرنشین هستند و اکثر آنها در بازة صد کیلومتری دریا زندگی می کنند. افزایش مصرف آب شهری منجر به تنش آبی جدی در حومه شهرها خواهد شد. گسترة فراوانی در بیشتر شهرها برای بهبود مدیریت آب، کاهش هزینه ها و افزایش کارایی مصرف آب وجود دارد. به عنوان یکی از قسمت های مهم سازگاری با تغییر اقلیم، پتانسیل استفاده از آب های نامتعارف نیازمند بررسی دقیق است (رواناب، آب لب شور، فاضلاب تصفیه شده برای مصارف خاص). شهرهای ساحلی نیز به عنوان یک گزینه برای تأمین آب می توانند به شیرین کردن آب دریا متناسب با توانایی و منابع مالی توجه کنند.



بخش سلامت


      قطعنامه ی مجمع سلامت جهانی دربارة تغییر اقلیم، از تأکید بیشتر بر اقدامات سازگاری در همه بخش های تأثیر پذیرفته پشتیبانی می کند. به طور محتمل، تغییر اقلیم به طرق مختلف و از طریق بیماری های مرتبط با آب، در انواع گوناگون (بیماری های واگیردار، کاهش دسترسی به آب آشامیدنی سالم، سوء تغذیه به دلیل کمبود آب، مسائل ناشی از سیل و دیگر اثرات قابل تشخیص در ارزیابی سلامتی انسان) بر سلامت انسان تاثیر می گذارد. اثرات بالقوه این پیامدها بر سلامت انسان باید در اولین اقدام و به صورت فوری هدف برنامه ارزیابی جامع ریسک و برنامه ریزی مدیریتی قرار گیرد. اقدامات سازگاری در همه بخش ها در نهایت وابستگی کامل به سلامت جمعیت انسانی متأثر دارد. به صورت عمومی تر، تصمیم گیران به منظور توجه بیشتر به سلامت انسان، موضوع تغییر اقلیم و اقدامات مدیریتی بهینه آب شامل افزایش دسترسی به تأمین آب و خدمات بهداشتی مناسب را در دستور کار خود دارند.

منبع : محمدرضا عینی