اقلیم شناسی دربرنامه ریزی محیطی

 

تاریخچه آلودگی هوای تهران         

 دویست سال پیش ، تهران آب و هوای خوبی داشت ، جویبارهای متعدد و دامنه های سبز و رویایی اطرافش به پایتخت ایران چهره ای زیبا داده بود اما تهران امروز هیچ شباهتی به تهران آن روزها ندارد. تهران سال 1385 شهری دودآلود است که وضعیت آن هر بار هشداردهنده اعلام می شود. کلان شهر تهران چند سالی که آسمان آبی ندارد و در انتظار روزی است که شاید ابرهای سیاه از بالای سر شهر رخت بر بندد و آسمان آبی جایگزین آن شود.رویایی که تحقق آن دور از دسترس نیست اما قطع به یقین در شرایط کنونی که هر روز شاهد ورود بی رویه انواع وسایل نقلیه هستیم ، شاید این رویا هم چننان یک آرزوی دست نیافتنی باشد! 29 دی روز هوای پاک نامیده شده است. هر ساله مراسم روز هوای پاک با فعالیت های نمادین و مشارکت همگانی عموم مردم برپا می شود و با هدف نهایی رسیدگی به موضوع آلودگی هوا دنبال می شود. آلودگی هوا همه افراد جامعه ، سالم یا بیمار ، جوان یا پیر را در معرض آسیب قرار می دهد. هم مردمی که از بیماری های تنفسی و قلبی دارند ،از سلامت خود بیمناکند و هم افراد سالمی که گمان می کنند به آلودگی هوا عادت کرده اند ، دیر یا زود دچار عوارض آن می گردند البته کودکان و سالمندان قربانیان اصلی این آلودگی هستند.

مقدمه :

           آلودگی محیط زیست از منابع گوناگون صورت می گیرد با پیشرفت تمدن بشری و توسعه فن‌آوری و ازدیاد روز افزون جمعیت ، در سال حاضر دنیا با مشکلی به نام آلودگی در هوا و زمین روبرو شده است که زندگی ساکنان کره زمین را تهدید می کند به طوری که در هر کشور حافظت محیط زیست مورد توجه جدی دولتمردان است امروزه وضعیت زیست محیطی به گونه ای شده است که مردم یک شهر یا حتی یک کشور از آثار آلودگی‌ در شهر یا کشور دیگر در امان نیستند.برفی که در نروژ می بارد مواد آلاینده ای به همراه دارد که منشا آن از انگلستان و آلمان است یا باران اسیدی در کانادا نتیجه مواد آلاینده ای است که منشأ آنها از ایالات متحده است در آتن گاهی مجبور می شوند به علت آلودگی شدید هوا کارخانجات را تعطیل و رفت و آمد اتومبیلها را محدود کنند شهرهای دیگر دنیا مانند مکزیکوسیتی ، رم و تهران نیز با مشکل آلودگی هوا دست به گریبانند آلودگی‌ دریاها ، رودخانه ها ، دریاچه ها اقیانوسها و جنگلها نیز موضوع بحث جدی می باشند.

 

 

ذرات آلاینده ها

                 عبارتند از جامدات و مایعاتی که شامل غبار ، دودهای غلیظ ، دود ، خاکستر ، غبار مه آلود و اسپری هستند تحت شرایط مناسب ذرات آلاینده ها از اتمسفر جدا و ته نشین می شوند

غبار

            غبار عبارت است از ذارت کوچک جامد به وجود آمده از خرد شدن جرمهای بزرگ تر در حین فرآیندهایی نظیر خرد کردن ، آسیاب کردن یا انفجار که ممکن است بطور مستقیم و یا غیر مستقیم در اثر بکارگیری موادی از قبیل زغال سنگ ، سیمان یا دانه ها وارد اتمسفر شوند

منشا واقعی گرد و غبار

70 درصد منشاء پدیده گرد و غبار موجود در ایران، کشور عراق است. 4 کانون پدیده گرد و غبار در عراق و دو کانون آن در شمال شرق سوریه و سمت شرقی عربستان است.

1. تجمع ذرات معلق در هوا و گسترش گرد و غبار در آسمان شهرهای ایران محصول مستقیم جنگ و نا امنی و فارغ شدن از توسعه پایدار در کشور های منطقه.

2. کشورهای عراق و عربستان را به خاطر رها کردن طرح توسعه پایدار و بیابان زدایی و همین طور جدی نگرفتن حفاظت از اکوسیستمها و محیط زیست صادر کننده آلودگی گردوغبار به کشورهای دیگر منطقه از جمله ایران دانست .

عوامل ایجادگرد و غبار

1. از بین رفتن پوشش گیاهی، 2.خشکسالی، 3.شرایط آب و هوایی خشک،4. شن و ماسه‌های نرم 5. وزش باد

 بروز هرگونه پدیده گرد و غبار در منطقه به دلیل جریانات موسوم به جریانات غربی - شرقی، بیشترین تاثیر را بر ایران می‌گذارند. رژیم بعثی در جنگ تحمیلی برای موشک باران شیمایی کشورمان از همین پدیده جوی بهره می‌برد و مناطق ما را شیمیایی می‌کردند و الان همان مسئله به شکل دیگری در حال اتفاق است.

آسیب های ناشی از گرد و غبار بر انسان

 

1.شیوع بیماری های تنفسی و ریوی ، آلرزی های حساس ، ایجاد مشکل در تنفس بیماران قلبی و عروقی

2.تعطیلی ادارات ، سازمان ها و مدارس و وقفه در شروع کار آن ها

3.لغو بسیاری از پروازها خصوصا در مناطق غربی کشور

3.تاری دید و ایجاد مشکل برای رانندگان

4.ایجاد مشکل برای حرکت ناو گان ها در خلیج فارس

5.وارد شدن ضربه بر محصولات کشاورزی مانند شیوع آفت های گیاهی و کاهش عمل فتوسنتز در گیاهان

 6.ایجاد وقفه در کار صنایع 

2.کاشت ردیفی گیاهان و بوته ها

3.جلوگیری از کندن بوته ها

4.جلوگیری از چرای دام ها در مناطق مستعد بیابان 

توافق ایران و عراق برای کاهش آلودگی گرد و غبار

تشدید وخامت هوا بر اثر آلودگی ناشی از گرد و غبار در ایران "فاطمه واعظ جوادی" رییس سازمان محیط زیست کشور را واداشت تا برای بررسی این موضوع به عراق سفر کرده و توافقی را در این زمینه با مسئولان آن کشور به امضا برساند.رئیس سازمان محیط زیست ایران پس از دیدار با " نوری مالکی" نخست وزیر عراق و در حضور او، یادداشت تفاهمی را برای حل معضل گرد و غبار برخاسته از بیابانهای عراق با مقامات وزارت محیط زیست این کشور امضا کرد. بر اساس این سند، دو کشور از طریق تشکیل کمیته بررسی مشکلات ناشی از آلودگی هوا و گسترش گرد و غبار برخاسته از بیابانهای عراق، راههای کنترل آن را بررسی و به مرحله اجرا می گذارند.در این دیدار توافق شد که گروهی از کارشناسان و وزیران و مسئولان وزارت کشور، محیط زیست، کشاورزی و هواشناسی عراق با سفر به ایران به آخرین اطلاعات و فناوری در خصوص بیابانزدایی دست پیدا کنند.

منبع:

 سایت تالار گفتگوی ایرانیان

  روزنامه جام جم

 مرکز پیش‌بینی سازمان هواشناسی

سازمان محیط زیست کشور