عوامل موثر بر تغییرات اقلیمی کره زمین
تغییر اقلیم به نوسان در آب و هوای جهانی یا منطقهای در طول زمان اشاره میکند. این تغییرات در فاصله زمانی بین دههها تا میلیونها سال در نوسان میباشد. و ممکناست از فرآیندهای درونی زمین، یا نیروهای خارج از آن (مثلاً نوسانات در شدت نور خورشید)، یا در زمانهای اخیر در اثر فعالیتهای مربوط به تغییرات اقلیمی دست بشر حاصل شده باشد. امروزه یکی از مشکلات نو ظهور در تغییرات آب و هوایی انتشار گازهای گلخانه ای می باشد که باعث نازکتر شدن لایه ازون و از بین رفتن تدریجی آن شده است. بنابراین یخچال های قطبی در حال ذوب شدن هستند که نتیجه آن سیلاب های فراوان و طغیان و بارندگی های شدید و نامنظم و بهم ریختگی های آب و هوایی در نقاط مختلف جهان است . امروزه همه کشورهای جهان در راستای توسعه پایدار باید میزان انتشار گازهای گلخانه ای را کم و تنظیم کنند و از تخریب بی رویه منابع طبیعی برای توسعه خودداری کنند. کشورهای درحال توسعه مدعی هستند که با توجه به اصول توسعه پایدار در حمایت از توسعه اجتماعی و انسانی همواره به دنبال برنامه های توسعه ای خود هستند تا فقر را ریشه کن کنند و پذیرش تعهد الزام آور را مبنی بر کاهش انتشار را رد می کنند و کشورهای توسعه یافته را مسئول اصلی تغییرات آب و هوایی می دانند.کشورهای درحال توسعه همواره از حق مساوی در بهره برداری از طبیعت و اینکه هر شخصی حق مساوی در انتشار گازهای گلخانه ای دارد و همواره از انتشارسرانه گازهای گلخانه ای دفاع می کنند و از اصل عدالت در بهره برداری در عرض نسل حاضر و برای همه کشورها بدون تهدید منابع سایر کشورها و اصل پرداخت آلوده کننده های حمایت می کنند و بر پایداری اجتماعی توسعه پایدار تاکید دارند و اینکه مذاکرات تغییرات آب و هوایی نباید باعث عقب ماندگی این کشورها شود و توسعه اقتصادی و اجتماعی را با چالش روبرو کند. در مقابل کشورهای توسعه یافته از اصل پایداری در بهره برداری از منابع و اینکه حفاظت از طبیعت مسولیت همگانی بشری است طرفداری می کنند و خواهان بر عهده گرفتن تعهدات الزام آور از سوی کشورهای درحال توسعه هستند. اما کشورهای درحال توسعه پذیرش هر نوع تعهدی را معادل ایجاد هزینه های اضافی می دانند و انجام هر نوع سیاست کاهش انتشار و انطباق را منوط به کمک مالی و تکنولوژی در حد وسیع و کافی می دانند، کمک مالی سالانه 600 میلیارد دلار تا 2 تریلیون و 400 میلیارد دلار . این پژوهش به دنبال شرح مواضع کشورها و گروه ها و علل صف آرایی آنها مقابل هم و تلاش برای پیدا کردن راه حل است.
عوامل طبیعی تغییر اقلیم
ü نوسانات درون اقلیم زمین
ü یخبندان
ü نوسان پذیری اقیانوس
ü دوره بازگشت
عوامل غیر اقلیمی ایجاد کننده تغییر آب و هوایی
گازهای گلخانهای
ü تکتونیک صفحهای
ü نوسان خورشیدی
ü تغییرات گردشی
ü فوران آتشفشان
عوامل انسانی موثر بر تغییرات اقلیمی
عوامل موثر انسانی، فعالیتهایی هستند که به وسیله آن انسانها محیط را تغییر داده و بر اقلیم تاثیر میگذارند. بزرگترین عامل مورد نظر کنونی افزایش سطح CO 2 در اثر بروندههای مربوط به احتراق سوخت فسیلی است که در نتیجه آنها ذرات معلق| آئروسلها (ذرات معلق در جو) موجب اعمال اثر سرد سازی (بر اقلیم) میشود. عوامل دیگر، از جمله استفاده از زمین، استهلاک ازن، و تخریب جنگلها نیز بر اقلیم تاثیر گذار هستند.
ü سوختهای فسیلی
ü آئروسل
ü بهره برداری از زمین
تاثیر متقابل عوامل
اگر یک عامل خاص (مثلاً نوسان خورشیدی) در جهت تغییر اقلیم عمل کند، پس ساز و کارهایی میتواند وجود داشته باشند که سبب تشدید یا کاهش اثرات (آن) شوند. این موارد را نیز بازخورد مثبت| مثبت و بازخورد منفی| منفی مینامند. تا آنجا که معلوم است، کلاً سیستم اقلیمی با توجه به این بازخوردها پایدار است: بازخوردهای مثبت مهار نشدنی نیستند. بخشی از دلیل آن، مربوط به وجود یک بازخورد قدرتمند منفی بین دما و تابش پراکنده شدهاست: تابش متناسب با توان چهارم دمای مطلق افزایش مییابد.
اما، تعدادی از بازخوردهای مهم مثبت نیز وجود دارند. چرخههای یخبندادن و درون یخبندان از دوره یخبندان فعلی بیانگر یک نمونه مهم میباشد. باور بر این است که نوسانات گردشی (زمین) برای پیشروی و پسروی صفحات یخی زمان بندی ایجاد میکند. اما، خود این لایهها نور خورشید را به فضا منعکس میکنند و از این رو باعث ارتقاء سرد شدن و رشد خود میشوند، که تحت عنوان بازخورد بازتابش- یخ شناخته میشود. علاوه بر این، پایین آمدن سطوح دریا و گسترش یخ رشد گیاهی را کاهش داده و به طور غیر مستقیم باعث افت میزان دی اکسید کربن و متان میشود. این عامل سبب سرد شدن بیشتر میشود. همینطور، به عنوان مثال، بالا رفتن دماها در اثر بروندههای انسانی گازهای گلخانهای میتواند به پسروی لایههای یخی بیانجامد که سطح تیره تر زیرین زمین را آشکار مینماید، و در نتیجه به جذب بیشتر نور خورشید منجر خواهد گردید.
بخار آب، متان، و دی اکسید کربن نیز میتوانند به عنوان بازخوردهای مهم مثبت عمل نمایند، و با بالا رفتن سطوح خود در پاسخ به روند گرم شدن، بدینوسیله آن روند را شتاب بخشند. بخار آب قطعاً به عنوان یک بازخورد (به استثنای مقادر اندک آن در استراتوسفر) بر خلاف دیگر گازهای گلخانهای اصلی میتواند به عنوان عوامل موثر عمل کند.
بازخوردهای پیچیده تر شامل احتمال تغییر الگوهای گردشی در اقیانوس یا جو میباشند. مثلاً، نگرانی مهم در دوران جدید، ذوب شدن توده یخی گرینلند است که همراه با تن نشست آبها در قطب شمال و ایجاد مانع بر سر گردش ترموهالاین خواهد بود. این مسئله میتوانست بر جریان خلیج و توزیع گرما به اروپا و ساحل شرقی ایالات متحده اثر بگذارد. دیگر بازخوردهای بالقوه به خوبی قابل درک نمیباشند و ممکنست موجب جلوگیری یا افزایش روند گرم شدن بشوند. مثلاً، معلوم نیست که آیا بالا رفتن دماها موجب افزایش یا جلوگیری رشد گیاهی (نباتی) میشود که این در عوض میتواند کمابیش میزان دی اکسید کربن را تنزل دهد. همچنین، افزایش دما میتواند کمابیش باعث ایجاد پوشش ابر شود. چون این موضوع در پوشش متوازن ابری دارای اثر سرد کنندگی میباشد، هرگونه تغییری در افزایش ابرها نیز میتواند بر آب و هوا اثر بگذارد.
تاثیر پرتوهای خورشیدی بر دمای زمستانی مناطق مختلف جهان:
محققان با استفاده از اطلاعات به دست آمده از ماهوارهها دریافتند پرتوهای متغیر فرابنفش نور خورشید بر روی شدت بخشیدن به سرمای زمستانها تاثیرگذار است اطلاعات اخیری که از ماهوارهها به دست آمده نشان میدهند میزان فرابنفش خورشیدی نسبت به آنچه دانشمندان در گذشته تصور میکردند، از نوسان بیشتری برخوردار است. گروهی از دانشمندان به تازگی نشان دادهاند که چگونه این تغییرات در پرتو فرابفش خورشیدی منجر به آغاز زمستانهای گرمتر در بعضی از کشورها و سردتر شدن زمستانها در دیگر مناطق زمین میشود. این محققان تاکید دارند که نوسان پرتو فرابنفش بر روی گرمای جهانی تاثیری ندارد.
خورشید به تازگی دوران خاموشی 11 ساله خود را پشت سر گذاشته است که طی آن بسیاری از کشورها زمستانهای بسیار سردی را تجربه کردند. اما پس از این دوران، به شکلی غیر طبیعی کشورهایی در شمال و جنوب زمین آب و هوایی گرم را تجربه کردند.اطلاعات جدیدی که از نوسان پرتو فرابنفش خورشیدی ارائه شده توسط ماهواره CORCE ناسا جمع آوری شده است. پرتو فرابنفش خورشیدی در مقابل اطلاعاتی که در سیستم کنترل درخشندگی طیفی یا SIM که خروجی طول موجهای خورشیدی را در فروسرخ، مرئی و فرابنفش تحلیل میکند، به دست آمده نوسان بسیار بیشتری از خود نشان میدهد.
در حال حاضر نوسان فرابنفش خورشیدی پنج برابر بیشتر از گذشته است. .فرابنفش در لایه استراتوسفیر اتمسفر توسط اوزن جذب میشود، از این رو در دوران خاموشی خورشیدی که میزان جذب فرابنفش کاهش پیدا میکند، لایه استراتوسفیر سردتر خواهد بود. در پی این سردتر شدن الگوی وزش بادها نیز تغییر میکند. این تغییرات شبکهای میزان جریان هوا را از غرب به شرق کاهش میدهد.
آثار النینو بر قد کودکان
النینوی که در سالهای 1997 / 1376 و 1998 / 1377 رخ داد، بسیار شدید بود و منجر به این شد که در یک ناحیه ساحلی پرو به نام تومبز واقع در شمال غربی آن کشور، بارشها به 16 برابر مقدار معمول برسد. سیلابهای حاصل، دسترسی به جادهها را قطع کرد و تعدادی از دهکدههای دورافتاده را به مدت چندین ماه در محاصره نگاه داشت.یش از سیل، کودکان آن منطقه درنتیجه رشد اقتصادی که منجر به افزایش غذای در دسترس و بهبود بهداشت عمومی شده بود، بر قدشان افزوده میشد.برای مثال، هرساله کودکان 10 ساله، 0.6 سانتیمتر بلندتر از کودکان متولد سال قبل از خود در همین سن میشدند.ولی پس از سیل سال 1997 / 1376، روند معکوس شد. کودکان متولدشده در جریان النینو بهطور متوسط 0.3 سانتیمتر کمتر از انتظار قد کشیدند.ولی بدتر از همه اینکه آنهایی که در دهکدههایی به دنیا آمدند که بیش از دیگران از سیل آسیب دیده بودند تا 4 سانتیمتر کوتاهتر از دیگران بودند. چکلی میگوید: «این پدیده منطقه را نابود کرد». سیل منجر به از بین رفتن محصول برنج و موز و همچنین احتمالاً شیوع اسهال و مالاریا شد. این اثر روی قد، دستکم برای کودکانی که تا 3 سال پس از النینو متولد شدهاند نیز باقی مانده و برای کودکان سالهای بعدی نیز هنوز پیمایش انجام نگرفته است.
سال 2014 میلادی به عنوان گرمترین سال
آژانس آب و هوای سازمان ملل اعلام کرد که احتمال دارد سال جاری میلادی به عنوان گرمترین سال تاریخ از زمان آغاز ثبت دمای هوای زمین به اتمام برسد.سازمان جهانی هواشناسی در گزارش خود اعلام کرد: سال 2014 در شرف تبدیل شدن به یکی از گرمترین یا شاید گرمترین سالی است که تاکنون ثبت شده است.این گزارش همچنین افزود که 14 سال از 15 سال گرم تاریخ در قرن 21 وجود دارند و ثبت شدهاند.گزارش سازمان جهانی هواشناسی همچنین با اعلام این که این پیشبینی بر اساس آمار بالا رفتن سطح دریا، خشکسالیهای فلجکننده و سیل در اقصی نقاط جهان از ابتدای سال جاری میلادی صورت گرفته است اعلام کرد: چیزی جلودار پدیده گرمایش زمین نیست.این سازمان در ادامه اعلام کرد که دمای هوای سال جاری از ژانویه تا اکتبر در زمین و سطح دریا 57 صدم درجه سلسیوس از میانگین بین سالهای 1961 تا 1990 که 14 درجه بود بیشتر بوده است.دمای هوای زمین همچنین 9 صدم درجه سلسیوس از میانگین سالهای 2004 تا 2013 گرمتر اعلام شده است.سازمان جهانی هواشناسی در پایان اعلام کرد: اگر نوامبر و دسامبر به همین شکل باشند، سال 2014 احتمالا گرمترین سالی خواهد شد که تاکنون ثبت شده است.