سازگاری با تغییر اقلیم در مدیریت منابع آبی

     اقدامات تخفیف دهنده، شامل کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، ارتقاء و گسترش تکنولوژی های پاک و حفاظت از جنگل ها در راستای مقابله با تغییر اقلیم ضروری هستند. علیرغم اینکه این اقدامات سرعت رخداد پدیده تغییر اقلیم را کندتر خواهند کرد اما آنها قادر به نصف کردن یا معکوس کردن روند این پدیده در آینده قابل پیش بینی نیستند. از این رو در میان مدت، جامعه نیاز به یک استراتژی مشخص برای سازگاری با تغییرات پیش بینی شده دارد. سازگاری با تغییر اقلیم بر درک بهتر و مناسب تر از تأثیرات تغییر اقلیم و اتخاذ تصمیمات آگاهانه در انجام اقدامات برای مقابله با این پدیده استوار است. هدف سازگاری با تغییر اقلیم، افزایش برگشت پذیری و پابرجایی نظام های موجود مدیریت منابع آب و تهیه ی سناریوهای اقلیمی با عدم قطعیت بالا می باشد. واکنش به چالش های ناشی از اثرات تغییر اقلیم بر منابع آب نیازمند اتخاذ استراتژی های سازگاری در سطوح منطق های، ملی و محلی می باشد. برنامه سازگاری ملی برای انجام اقدامات هنوز در مراحل اولیه خود قرار دارد و اقدامات متعدد و زیادی در راستای جهت دهی سیاست ها و اقدامات مرتبط با اقلیم و آب برای انجام دادن باقی مانده است. شمار رو به افزایشی از کشورها و شهرها، در حال تلاش برای گنجاندن مؤلفه های سازگاری با مسائل آبی در برنامه، سیاست ها و واکنش نهادی به تاثیرات پیش بینی شد های مانند افزایش سطح دریا، افزایش فراوانی رخداد خشکسالی ها و بارندگی ها هستند. برنامه های سازگاری را اقدامات سازه ای و غیر سازه ای، برنامه های زیرساختی و اقدامات نرم افزاری مانند مشوق ها و تنبیه ها در بر می گیرند. در این راستا، کوشش هایی برای مستندسازی اقدامات سازگاری در دست اقدام، به ویژه فعالیت هایی که در سطح محلی به منظور تشخیص قوانین عرفی و دانش بومی انجام می گیرد، باید صورت پذیرد. اینگونه فعالیت ها می تواند پایه های دانش علمی را برای کاربرد گسترده تر تقویت کند. اقدامات سازگاری اولیه در پاسخ به تغییر اقلیم می تواند در راستای مقابله با دیگر چالش های عمده جهانی چون غذا، انرژی، محیط زیست و توسعه اقتصادی نیز راهگشا بوده و مفید باشد.

به احتمال زیاد، ذخیره آب بیشتر در همه انواع آن و به هر صورت ممکن ضروری و لازم می باشد. بعضی از این انواع ذخیره آبخوان ها، تالاب ها، دریاچه ها، رودخانه ها، یخچال ها و … ذخیره های طبیعی هستند. بعضی دیگر از انواع ذخیره ها، مصنوعی بوده و هدف آنها حفاظت از محیط زیست و اجتماع های گیاهی و حیوانی در حال نابودی می باشد. هر دو نوع ذخیره آب به منظور افزایش اطمینان در مقابله با خشکسالی ها و سیلاب ها، در بسیاری از مناطق ضروری بوده و فواید چند منظوره مشخصی (انرژی، غذا، تأمین آب خانگی، کشت یرانی و غیره) را نیز تأمین می کند. احداث و تقویت زیرساخت های توسعه و توزیع منابع آب نشان داده که منجر به منافع کلان اقتصادی زیادی می شود. برعکس، کشورهای دارای زیر ساخت نامناسب، از خسارات ناشی از بروز سیلاب ها و خشکسالی ها، در امان نبوده و رنج خواهند برد. توسعه تکنولوژیکی در کارایی آب آبیاری، استفاده از آب با کیفیت پایین (فاضلاب های تصفیه شده) و کاهش افت از سیستم های آبی نشان دهنده وجود پتانسیل بالقوه به منظور حفاظت از سیستم های تأمین آب موجود و بهبود استفاده از آنچه وجود دارد، می باشد. تکنولوژی ها باید متناسب با شرایط محلی همچون ظرفیت اجرا و بهره برداری از آن ها، مورد استفاده قرار گیرند.

 

کشاورزی

     نیاز به سازگاری به نحو بارزی برای بخش کشاورزی آشکار و ضروری است. افزایش پیوسته تقاضا برای محصولات کشاورزی ب همنظور تأمین نیازهای جمعیت رو به رشد، در حال تبدیل شدن به اصل یترین عامل مصرف آب م یباشد. در حالی که رشد جمعیت جهان از سال 1970 روند کندتری به خود گرفته است و انتظار م یرود این روند ادامه پیدا کند، اما جمعیت ثابت همچنان افزایش را نشان م یدهد. توسعه اقتصادی، ب هویژه در اقتصادهای نوظهور به معنای افزایش تقاضا برای محصولات متنوع همچون تولیدات گوشتی و لبنی تلقی م یشود که منجر به اعمال فشار اضافی به منابع آب خواهد شد. بخش کشاورزی که در مقیاس جهانی بزرگ ترین مصرف کننده آب است، همچنین، منبعی برای تولید گازهای گلخان های و نیز یک قربانی برای گرم شدن جهانی خواهد بود. اگر چه بعضی از مناطق و بعضی از محصولات هنوز سودآور باقی خواهند ماند، اما بقیه متضرر خواهند شد. بیشتر اصلاحات متوجه مناطق پرجمعیت و فقیر در کشورهای در حال توسعه است.

بخش شهری

      نیمی از جمعیت جهان شهرنشین هستند و اکثر آنها در بازة صد کیلومتری دریا زندگی می کنند. افزایش مصرف آب شهری منجر به تنش آبی جدی در حومه شهرها خواهد شد. گسترة فراوانی در بیشتر شهرها برای بهبود مدیریت آب، کاهش هزینه ها و افزایش کارایی مصرف آب وجود دارد. به عنوان یکی از قسمت های مهم سازگاری با تغییر اقلیم، پتانسیل استفاده از آب های نامتعارف نیازمند بررسی دقیق است (رواناب، آب لب شور، فاضلاب تصفیه شده برای مصارف خاص). شهرهای ساحلی نیز به عنوان یک گزینه برای تأمین آب می توانند به شیرین کردن آب دریا متناسب با توانایی و منابع مالی توجه کنند.

بخش سلامت

      قطعنامه ی مجمع سلامت جهانی دربارة تغییر اقلیم، از تأکید بیشتر بر اقدامات سازگاری در همه بخش های تأثیر پذیرفته پشتیبانی می کند. به طور محتمل، تغییر اقلیم به طرق مختلف و از طریق بیماری های مرتبط با آب، در انواع گوناگون (بیماری های واگیردار، کاهش دسترسی به آب آشامیدنی سالم، سوء تغذیه به دلیل کمبود آب، مسائل ناشی از سیل و دیگر اثرات قابل تشخیص در ارزیابی سلامتی انسان) بر سلامت انسان تاثیر می گذارد. اثرات بالقوه این پیامدها بر سلامت انسان باید در اولین اقدام و به صورت فوری هدف برنامه ارزیابی جامع ریسک و برنامه ریزی مدیریتی قرار گیرد. اقدامات سازگاری در همه بخش ها در نهایت وابستگی کامل به سلامت جمعیت انسانی متأثر دارد. به صورت عمومی تر، تصمیم گیران به منظور توجه بیشتر به سلامت انسان، موضوع تغییر اقلیم و اقدامات مدیریتی بهینه آب شامل افزایش دسترسی به تأمین آب و خدمات بهداشتی مناسب را در دستور کار خود دارند.

منبع : محمدرضا عینی

    آب 75 درصد سطح زمین را می پوشاند. آب یکی از پر حجم ترین منابع طبیعی زمین است. البته بیش از 97 درصد آب کره زمین در اقیانوس ها یافت می شود. آب اقیانوس ها شور است، به این معنی که حاوی بسیاری از مواد معدنی همانند نمک است. تنها 2.78 درصد آب زمین به صورت آب شیرین وجود دارد که به وسیله انسان ها، جانوران و برای مصارف کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد. فراوانی آب شور در مقابل کمبود آب شیرین یکی از مشکلات مربوط به منابع آب جهان است که انسان ها در حال کار اند تا آن را حل کنند. برای آب شیرین اغلب تقاضای بالایی وجود دارد چراکه چنان که گفتیم برای مصرف انسان و حیوان، بهره برداری صنعتی و آبیاری برای کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد. سه چهارم آب شیرین را می توان در یخ و یخچال های طبیعی، رودخانه ها، دریاچه های آب شیرین مانند دریاچه های بزرگ آمریکای شمالی و در جو زمین به صورت بخار آب یافت.

بقیه آب شیرین زمین را می توان در اعماق زمین در سفره های آب پیدا کرد. همه آب زمین بسته به جایگاه آن در چرخه آب به شکل های مختلف به گردش درمی آید.نزدیک به سه چهارم آب شیرینی که در طول یک سال مصرف می شود درواقع برای کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد. کشاورزانی که می خواهند به کشت محصولات آب دوست در منطقه نیمه خشک بپردازند آب را طی فرآیندی که به نام آبیاری شناخته می شود از منطقه ای دیگر به سوی مزارع خود منحرف می کنند.روش های مختلفی برای آبیاری وجود دارد. از رها کردن آب با سطل بر روی زمین های کشت شده گرفته تا منحرف کردن آب از رودخانه و یا چشمه ای نزدیک به مزارع کشاورزی از طریق حفر کانال و یا پمپاژ آب از یک منبع آب زیرزمینی به سطح و آوردن آن به مزارع از طریق سیستم لوله کشی.صنعت نیز به آب شیرین متکی است. آب در همه امور، از برداشت چوب برای ساخت کاغذ گرفته تا پردازش نفت به بنزین خودرو مورد استفاده قرار می گیرد. مصارف خانگی آب کوچک ترین بخش استفاده از آب شیرین را تشکیل می دهد.آب در خانه برای محوطه سازی (نگهداری از چمن سبز و باغچه)، برای پخت و پز، نوشیدن و حمام کردن استفاده می شود.

 

⊕ مصرف بیش از حد آب و دسترسی به آب

گرچه ممکن است آب شیرین به عنوان یک منبع آب فراوان به نظر برسد و برای برخی از جمعیت ها هم به طور کامل در دسترس باشد اما برای دیگران این امر صادق نیست. بلایای طبیعی و شرایط جوی و آب و هوایی ممکن است باعث کمبود آب و خشکسالی شود که می تواند برای بسیاری از کسانی که تنها به یک منبع ثابت آب متکی اند مشکل ساز شود.مناطق خشک سراسر جهان به خاطر متغیر بودن میزان بارش سالانه در برابر خشکسالی آسیب پذیرتر اند. در موارد دیگر، مصرف بیش از حد آب می تواند به مشکلاتی منجر شود که بر تمام مناطق جهان هم از نظر محیطی و هم از نظر اقتصادی تأثیرگذار باشد.تلاش ها برای ترویج کشاورزی در مناطق نیمه خشک آسیای مرکزی در از اواسط تا اواخر قرن بیستم، آب دریای آرال را به طور قابل توجهی تخلیه کرد. اتحاد جماهیر شوروی می خواست در نقاط نسبتاً خشک قزاقستان و ازبکستان پنبه کشت دهد بنابراین کانال هایی برای منحرف کردن آب رودخانه ها برای آبیاری مزارع ساخته شد.در نتیجه، حجم آبی که از سیردریا و آمودریا به دریای آرال می ریخت به شکل قابل توجهی کمتر از قبل شد. رسوباتی که از بستر سابق دریاچه در معرض باد قرار گرفتند نیز پراکنده شدند و باعث آسیب به محصولات کشاورزی شدند و تقریباً صنعت ماهیگیری محلی از بین رفت. سلامت ساکنان محلی نیز تحت تأثیر قرار گرفت. همه اینها فشار بیش از حدی بر این منطقه وارد کرد.دسترسی به منابع آب در یک منطقه و حتی یک شهر هم می تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال برخی از ساکنان شهر جاکارتا در اندونزی نسبت به بقیه آبی با کیفیت کمتر دریافت می کنند و بهای کمتری هم می پردازند. این اتفاق در مناطقی رخ می دهد که در آنها میزان دسترسی به آب برای ساکنانش تا حد زیادی متفاوت است.

 

⊕ راه حل هایی برای مدیریت کمبود آب

نگرانی درباره کمبود در دراز مدت آب در منطقه غرب آمریکا چند رویکرد را برای حل مشکل مطرح کرد. خشکسالی چندین سال پیاپی در قرن حاضر در ایالت کالیفرنیا رخ داد. این موضوع باعث نگرانی کشاورزان درباره آبیاری محصولات کشاورزی شان شد. تلاش های سازمان های خصوصی برای ذخیره آبهای زیرزمینی در سال های مرطوب تر امکان توزیع آب برای کشاورزان را در طول سال های خشکسالی فراهم کرده است.این نوع از برنامه های اعطای آب که به عنوان بانک خشکسالی شناخته می شود، تسکینی برای کشاورزان نگران است.راه حل دیگر برای مقابله با مشکل کمبود منابع آب، شیرین کردن آب است که طی آن آب شور به آب شیرین تبدیل می شود. این فرایند از زمان ارسطو استفاده می شده است. روند کار اغلب چنین است که آب دریا جوشانده می شود و بخار تولید شده از باقی مانده نمک و مواد معدنی دیگر گرفته و جدا می شود. این فرایند به عنوان تقطیر شناخته می شود.علاوه بر این روش، اسمز معکوس نیز می تواند برای ایجاد آب شیرین مورد استفاده قرار گیرد. آب دریا از طریق یک غشای نیمه تراوا غربال می شود که در نتیجه آن یون های نمک غربال می شود و آب شیرین به جا می ماند. در حالی که هر دو روش در ایجاد آب شیرین بسیار مؤثرند اما به طور کلی فرایند نمک زدایی می تواند بسیار گران تمام شود و به انرژی زیادی هم نیاز است.فرایند شیرین کردن آب بیشتر برای ایجاد آب آشامیدنی به کار می رود تا برای فرآیندهای دیگر مانند آبیاری محصولات کشاورزی و بخش صنعت.چند کشور از جمله عربستان سعودی، بحرین و امارات متحده عربی برای ایجاد آب آشامیدنی و استفاده از کارخانه های آب شیرین کن خود به شدت به دستگاه های آب شیرین کن متکی اند.یکی از مؤثرترین روش های موجود برای مدیریت منابع آب، حفظ آنها است. پیشرفت های تکنولوژیکی به کشاورزان کمک کرده اند سیستم های آبیاری مؤثرتری را برای زمین های کشاورزی شان به کار گیرند به طوری که بتوانند رواناب ها را بازیافت کنند و دوباره مورد استفاده قرار دهند.بازرسی منظم سیستم های آب شهری و مکان های تجاری می تواند به شناسایی هر گونه مشکلی کمک کند و برای مشکل بهره وری در پردازش و تحویل آب راه حلی ایجاد کند. ارایه آموزش به مصرف کنندگان درباره حفاظت از آب خانگی می تواند به کاهش مصارف خانگی آب و حتی به پایین آوردن قیمت ها کمک کند.

به آب به عنوان یک کالا فکر کنید، منبعی که مدیریت مناسب و مصرف عاقلانه آن به تأمین دایمی آب در سراسر جهان و دسترسی به آن کمک خواهد کرد.

 

منبع:

https://www.thoughtco.com/what-are-water-resources-1435834

 

 

جدی شدن بحران آب در مناطق مرکزی، شرق و جنوب کشور

مهاجرت 50 میلیون ایرانی تا 25 سال آینده

خشکسالی در مناطق مرکزی، شرق و جنوب کشور جولان می‌دهد. جدیدترین آمارهای وزارت نیرو حاکی از آن است که در استان‌های فارس، خراسان‌جنوبی و اصفهان نه‌تنها سفره‌های زیرزمینی آب تهی شده‌اند که ذخایر سدها نیز کاهش 25 تا 50‌درصدی را نسبت به ‌سال گذشته تجربه می‌کنند  . این موضوع در حالی رخ می‌دهد که تازه‌ترین گزارش‌ها نشان می‌دهد حجم آب زاینده‌رود اصفهان به 50‌درصد‌ سال گذشته کاهش داشته و در حال حاضر ذخیره مخزن آب زاینده‌رود تنها 200‌میلیون مترمکعب آب دارد.

 ازطرفی افزایش هشداردهنده نرخ فرونشست زمین در گستره جنوب غربی تهران که این رقم از 17 سانتیمتر در ‌سال 84 تقریبا به دو‌برابر رسیده است. یعنی تمدن کشور در مناطق مرکزی و جنوب کشور در معرض تهدید است و تنها دامنه شمالی البرز از خشکسالی مصون مانده است.

بحران آب در ایران به دلیل متفاوت بودن اقلیم و عدم توازن در بارندگی‌ها در تمام استان‌های کشور یکسان نیست؛ به‌گونه‌ای‌که شرایط آبی برخی استان‌ها مساعد و شرایط برخی دیگر وخیم است.در حال حاضر سه سد کشور واقع در استان‌های اصفهان، فارس و خراسان رضوی وضع بحرانی دارند؛ به‌ طوری‌که در ‌سال آبی جاری ورودی آب سد زاینده‌رود در استان اصفهان با کاهش 50‌درصدی و سدهای درودزن در فارس و سد دوستی در خراسان رضوی با کاهش 25‌درصدی روبه‌رو است. همچنین می‌توان گفت که میزان ورودی آب در سد کرخه حوزه خلیج‌فارس که در گذشته بحرانی‌ترین سد بود، امسال به دلیل افزایش بارندگی‌ها و توزیع نامناسب آن 500‌درصد افزایش داشته است.

 این موضوع در حالی رخ می‌دهد که کمبود آب در حوضه زاینده‌رود نزدیک به یک‌میلیارد مترمکعب در‌ سال است. در حال حاضر ذخیره آب در مخزن سد زاینده‌رود حدود 200‌میلیون مترمکعب است و بیش از یک‌میلیارد مترمکعب حجم سد خالی است؛ حجم سد زاینده‌رود نسبت به زمان مشابه در ‌سال گذشته حدود 50‌درصد کاهش داشته است.

در استان البرز با وجود این‌که سدهای این استان در ‌سال جاری به لحاظ منابع آبی در وضع مناسبی قرار دارند، سفره‌های زیرزمینی استان تهی از آب شده‌اند. ظرفیت آبی سد کرج 85درصد است که نسبت به مدت مشابه‌ سال گذشته افزایش 4درصدی را نشان می‌دهد.

77درصد ظرفیت سد طالقان نیز پر از آب است که نسبت به مدت مشابه ‌سال گذشته 63‌درصد افزایش داشته است. از ابتدای ‌سال آبی 94 تاکنون مجموع بارش‌های استان البرز 437,1 میلی لیتر بود که این میزان بارندگی در مقایسه با مدت مشابه‌ سال گذشته، افزایش 23درصدی را نشان می‌دهد؛ البته وضع منابع سفره‌های زیرزمینی همچنان با بحران کم‌آبی مواجه است و بارندگی‌های سال‌جاری فقط سد‌ها را تا حدودی پر آب کرد.

اگر وضع فعلی مصرف آب در بخش کشاورزی ادامه داشته باشد در کمتر از 25‌سال دیگر شرق و جنوب کشور کاملا خالی از سکنه خواهد شد. و اگر فکری برای بحران آب نکنیم 25‌سال دیگر، باید 50‌میلیون ایرانی از کشور مهاجرت کنند و مهاجرت تبعات وحشتناکی دارد تا جایی که شاید چیزی به نام ایران دیگر وجود نداشته باشد.

وقتی سفره‌های زیرزمینی خشک می‌شود، طبقات خاک نشست می‌کند و محل ذخیره آب از بین می‌رود. از این‌رو، اگر بارندگی 10 برابر قبل هم شود باز آب روی سطح زمین جاری می‌شود و نمی‌تواند به داخل خاک نفوذ کند. جالب اینجاست که مسئولان هنوز بحران را درک نکرده‌اند و برنامه ششمی که ارایه شده است دلیل محکمی برای این ادعاست.ابتدا باید 30‌میلیارد مترمکعب از مصرف آب را با عزمی قاطع کاهش دهیم، بعد هم روی افزایش بهره‌وری سرمایه‌گذاری کنیم. این 30‌میلیارد باید طی امسال و ‌سال آینده در بخش کشاورزی که 95‌درصد آب کشور را در اختیار دارد، اعمال شود.یعنی حق‌ آب از کشاورزان خریده شود.

 

 

بحران آب در همه جهان بطور عمومی و در کشور ما بطور ویژه، جدیست. طبق برخی مطالعات علمی تا بیست سال آینده بسیاری از نقاط کشور #غیر_قابل_سکونت و تعداد زیادی از شهرهای بزرگ با بحران کم آبی بی سابقه ای مواجه خواهند شد، به نحوی که حتی احتمال تخلیه_کامل نیز دور از ذهن نیست.

راه حل های گوناگونی در حوزه ی آبخیزداری، اصلاح روشهای مرسوم در صنعت و کشاورزی، مصرف بهینه آب و سایر موارد مرتبط مطرح است، اما هیچ یک حتی وضع را به حال سابق بر نمی گردانند، چه برسد به بهتر کردن وضعیت و حل دائمی مشکل کم آبی.

اما راهی وجود دارد که سالها پیش مطرح و بنا به دلایل بسیار از دستور خارج گردید. طرحی به نام "ایرانرود ".

طبق این طرح قرار بود دریای #خزر  توسط کانالی عظیم به دریای #عمان متصل گردد. بررسی جزییات فنی و عملی اجرای این طرح - که کاملا عملی و ممکن نیز هست- خارج از حوصله این نوشتار است، اما برخی نتایج بصورت کوتاه ذکر می گردد.

1ایجاد دو پهنه ی بزرگ آبی در #دشت_کویر و #کویر_لوت در نتیجه تغییر اقلیم آب و هوایی کشور و رفع مشکل کم آبی و خشک سالی برای همیشه.

2رفع کامل مشکل #بیکاری با تخمین اولیه ایجاد پنج میلیون شغل مستقیم و غیر مستقیم از آغاز اجرا تا مرحله بهره برداری.

3ایجاد بزرگترین مسیر #ترانزیت_آبی جهان با اتصال بزرگترین بازارهای تولید و مصرف جهان به یکدیگر، (روسیه و اروپا به کشورهای عربی، چین و هند)، و درآمد سرشار دائمی و بی نیازی همیشگی از نفت.

4 در اختیار گرفتن حق وتوی روسیه و چین با توجه به نیاز دائمی و غیر قابل جایگزین این دو کشور برای استفاده از مسیر ایرانرود.

5 دسترسی و استفاده از #پولهای_بلوکه شده ی نفت و سپردن بخشهایی از پروژه به شرکتهای خارجی به دلیل عدم شمول تحریم ها و...

 آیا وقت آن فرا نرسیده که با طرحی بلند پروازانه یکبار برای همیشه به اکثر و حتی تمامی مشکلات سیاسی اقتصادی خود پایان دهیم؟ آیا به صرف بی سابقه بودن یا نگرانی برای فلان گونه ی ماهی و بهانه هایی از این قبیل میتوان از چنین طرح بی نظیر و مشکل گشا چشم پوشی کرد؟

(مسولیت صحت استدلال های این نوشته توسط نویسنده می باشد)

منبع

@waterse

 

          طوفان عبارت است از آشفتگی شدید جوّی و اختلال شدید فشار هوا. گاه براثر برخورد دو جبهه هوای سرد و گرم، توفانی به وقوع می‌پیوندد که می‌تواند موجب قطع درختان، خرابی ساختمان‌ها و شکستن شیشه‌ها شود. گردباد در نقاط مختلف به‌صورت تندباد، گردباد دریایی یا گردباد خشکی ظاهر می‌شوند. وقوع طوفان اغلب با باران‌های شدید و سیل‌آسا همراه است.طوفان‌های عظیم و گردبادهای دریایی معمولاً در عرض‌های نزدیک به استوا رخ می‌دهند و از قدرت تخریب زیادی برخوردارند.

طوفان ها از نظر قدرت به پنج دسته تقسیم می شوند. نوع اول آن بادهایی با سرعت 74 تا 95 مایل در ساعت اند که سقف خانه ها را خراب می کنند و شاخه درختان را می شکنند و سیم های برق را قطع می کنند. نوع دوم با سرعت 96 تا 110 مایل در ساعت به خانه های محکم آسیب زده و درختانی که ریشه عمیقی ندارد از جا می کند. نوع سوم 111 تا 129 مایل درساعت سرعت دارد و آسیب جدی به خانه ها وارد می کند. نوع چهارم با 130 تا 156 مایل در ساعت سقف خانه ها را از جا می کند و بیشتر درختان را ریشه کن می کند. در نوع پنجم از طوفان ها با سرعت بیش از 157 مایل در ساعت ، درصد زیادی از خانه ها ویران می شوند.

مهمترین علل ایجاد کننده طوفان :       1) باد         2) گرم شدن زمین است

تغییرات آب و هوا اثرات مختلفی بر جنگل ها و رستنی ها و کلاً اکوسیستم دارد، عوامل متعددی باعث تغییرات آب و هوا می شوند و تخریب توسط انسان ها یکی از عوامل اصلی بحساب می آید، به عنوان مثال طبق نظر شارمن تا سال 2025 در حدود 30% جنگل های مناطق گرمسیری از بین خواهد رفت، در اثر تغییرات آب و هوا میزان خالص تولید اولیه NPP  نیز تغییر خواهد کرد و طبق نظر سولون (1992) به جنگل های سوزنی برگ نزدیک قطب و جنگل های سوزنی برگ نزدیک قطب و جنگل های معتدله 25 درصد در اثر این تغییرات اضافه خواهد شد. لذا محصول چوب سوزنی برگها در کانادا بین 13 تا 22 درصد اضافه خواهد شد. در کشورهای فنلاند و سوئد علی رغم اضافه شدن    18 نا 22 درصد   NPP    مقدار محصول 4 تا 10 درصد کم خواهد شد. فقط یک درصد به اقتصاد چوب در جنوب امریکا صدمه وارد خواهد آمد. به این ترتیب می بینیم که تغییرات آب و هوا اثر عمده ای در محیط زیست دارد و باعث ایجاد تغییراتی در اکوسیستم می شود که می تواند نتایج اقتصادی و زیست محیطی متفاوتی برای انسانها داشته باشد.

یکی از عوامل مؤثر در تغییرات آب و هوا و تغییرات اکوسیستم عامل باد است. هوای در حال حرکت باد نامیده می شود و به عنوان عامل زیست محیطی مهم جو محسوب می گردد که بر روی زندگی گیاهان به طور عمده در دشت های هموار، در کرانه دریاها، و در ارتفاعات بلند کوهستانها تأثیر می گذارند . باد به طور مستقیم تعرق را موجب می گردد. البته به طرق مختلف خسارت مکانیکی را سبب می شود. از سوی دیگر در پراکنش دانه های گروه، دانه ها، بذرها و میوه ها نقش مهمی را ایفا می کند. باد می تواند روابط آب و شرایط نور در یک پهنه ویژه را دگرگون سازد. سرعت باد توسط برخی از عوامل از جمله وضعیت جغرافیایی، توپوگرافی و توده های گیاهان و موقعیت در سواحل متأثر می شود. اثر باد در گیاهان به ویژه در طول کرانه دریاها و در بلندیهای کوهستانی بسیار زیاد است.

اثرات باد بر اکوسیستم :

باد به نوبه خود آثار فیزیکی، آناتومی و فیزیولیوژیکی بر گیاهان ایجاد می کند. از جمله :

1ـ شکستن و ریشه کن شدن گیاهان. باد با سرعت زیاد ممکن است سبب شکستن شاخه های درخت و گاه حتی شکستن تنه و کندن ریشه درختان شود.

2ـ تغییر شکل. این پدیده در مناطق بادخیز و به ویژه در سواحل وجود دارد.

3ـ خم شدن. خم شدن گیاهان علفی از جمله گندم، ذرت، جو و نیشکر.

4ـ سایش . ذرات خاک یا یخ که توسط باد حمل می شوند، نیروی شدید سایشی را بر روی گیاهان ایجاد کرده و خسارت زیادی وارد می کنند. از جمله هجوم ماسه به گیاهان زراعی و صدماتی را که اغلب اعمال می کند، نمی توان چشم پوشی کرد.

5ـ فرسایش و رسوب گذاری. ریشه های گیاهان که بسیار نازک هستند، ممکن است در برابر بادهای شدید به شدت خسارت ببینند.

6ـ اسپری نمک. در طول سواحل، املاح آب توسط بادهای شدید در مجاورت اقیانوس حل می شوند. این املاح در رشد برخی از گیاهان ایجاد اشکال می کنند.

ـ نقش باد در انتقال املاح و نمکی شدن زمین ها :

در بین آثار فیزیکی باد نقش باد درانتقال املاح را بررسی می کنیم. ریزی دانه های نمک و ذرات دیگری که با نمک همراه است، موجب می شود که باد آنها را به آسانی جا به جا کند و مسیر کم و بیش طولانی را همراه خود ببرد. مواد حمل شده تحت تأثیر مکانیسم های خاص در ناحیه ی معینی به جا گذاشته می شود. ذرات نمکی که اینگونه توسط بادها حمل می شود، از دو منبع مختلف، آب دریاها و خاکهای شور زمینهای کویری، حاصل می شود.

8 ـ مکانیسم شور شدن زمین ها در اثر انتقال ذرات نمکی حاصل از دریاها :

این مکانیسم، معمولاً در زمین های اطراف دریاها و دریاچه های شور دیده می شود. در اثر برخورد امواج دریا به ساحل، مقداری از آب به صورت ذرات ریزی در می آید که به آن حالت پودر شدن می گویند. با می تواند این ذرات را به نقاط دور حمل کند. اگر رطوبت نسبی مسیر مناسب باشد، جذب ذرات نمک می گردد. بدین ترتیب به وزن دانه های ریز نمک معلق در هوا افزوده می شود، تا این که تحت تأثیر جاذبه ی زمین قرار می گیرد و سقوط می کند. ناحیه ای که این ذرات آب دار را پذیرا می شود، تا حدودی خیس می گردد و در واقع، به حالتی در می آید که گویی آب نمک دار در سطح آن پخش شده است. تبخیر بعدی موجب به وجود آمدن کریستالهای نمک می شود. گودی های کویرهای حاشیه ای ایران، با دارا بودن پوششی از این دانه های لیمونی نمک دار، برای عمل فرسایش باد، منطقه ی بسیار مناسبی را تشکیل می دهند. در نتیجه ی وزش باد، دانه های درشت تر، به قطر 2/0 و 3/0 میلیمتر، در سطح زمین می غلتند و پیش می روند و بالاخره در کناره ی گودی ها متوقف می شوند. اما دانه های ریزتر به حالت معلق حمل می شوند. در مواقعی که شدت بادها زیاد باشد و یا زمانی که طوفان ایجاد می شود، گرد و غبار لیمونی و نمک ها به صورت ستونهایی دوده مانند، و به رنگ زرد، تا ارتفاع 300 متر از سطح زمین بلند می شوند و مسافت بیشتری را همراه باد می پیمانید.

در مناطقی که تقریباً و مرتباً باد می وزد، ذراتی که بدین ترتیب حاصل می شوند، در گستره ی فراوانی به شکل پودر انتشار می یابند و ذرات بسیار ریز دیگر، که هنوز به صورت معلق در هوا باقی مانده اند، باز هم به نقاط دورتر کشیده می شوند. این ذرات بسیار سبک، هنگام روز با صعود هوای گرم شده، به طرف بالا کشیده می شوند و در فضای وسیعی از آسمان باقی می مانند. در اثر رطوبت رطوبت وزن ذرات زیادتر می شود و سرانجام تحت تأثیر نیروی جاذبه ی زمین قرار می گیرد و در سطح زمین رسوب می کند. به این ترتیب منطقه بسیار وسیعی که ممکن است صدها کیلومتر دورتر از ساحل و یا محل تولید نمک باشد با لایه ی نازکی از نمک پوشانده شود. در نتیجه ی تداومکانیسم مذکور، به تدریج ضخامت آن افزایش می یابد. این پدیده، موجب فرسایش خاک می شود و حاصلخیزی خاکها را از بین می برد و آنها را کم کم عقیم می کند.

9ـ مکانیسم قلیایی شدن زمین ها در اثر انتقال ذرات نمک حاصل از کویرها :

 می دانیم که زمین های صحاری و قلمرو خشکی ها، که شدت تبخیر و کمی بارندگی از مشخصات بارز آن است، اغلب شور و غیر قابل کشت است. در روسیه به این نوع زمین ها که از خاکهای بسیار شور تشکیل یافته و خاک با قشری از نمک پوشانده شده است، سولونچاک می گویند.

این خاکها معمولاً دارای املاح سدیم، مانند کلرورسدیم، سولفات سدیم و کربنات سدیم می باشد.

اهمیت انتقال املاح از طریق بادهای فصلی، از زمین های کویری و سولونچاک ها کمتر از اهمیت جابجایی نمک ها از مناطق ساحلی نیست. اما تأثیر املاحی که بدین طریق انتقال می یابند و موجبات شوری خاک های محل وسیعی را فراهم می آورند، نسبت به اثرات شور شدن زمین ها در اثر آبهای جاری، و یا بالا آمدن آب های شور زیز زمینی کمتر است.

مهمترین اثرات سوء انتقال املاح از کویرها و سولونچاک این است که زمین های زراعی قابل کشت در مدت کمتری شوری می شوند و در اندک مدتی، خاک های حاصلخیز به زمین های بی بهره و غیر قابل کشت تبدیل می یابند. در یکی از استپ ها از سطح 6 کیلومتر مربع سولونچاک، ظرف یک ساعت 7200 تن نمک محلول، که قسمت اعظم آن کلرور سدیم بوده، و به وسیله ی بار حمل شده است. این مقدار نمک کافی است که 45 هکتار از زمینی را که قبلاً شور نبوده است، به سولونچاک تبدیل کند. در یک استپ دیگر، طوفان یک ساعته، از سطح یک کیلومتر مربع از منطقه سولونچاک، بیش از 3000 تن گرد نمک حمل کرده است. این مقدار نمک می تواند یک مساحت 20 هکتاری را تا عمق یک متر، یک درصد شور تر کند.

 

 

تفکر سیستمی 

سیستم به مجموعه‌ای از عناصر گفته می‌شود که برای تولید رفتاری خاص با هم به تعامل می‌پردازند

رویکرد تفکر سیستمی به طور بنیادین با روش‌های تحلیلی سنتی فرق می‌کند. تفکر سیستمی بر این متمرکز است که چطور موضوع مورد مطالعه با سایر اجزای سیستم در تعامل است. این بدان معنی است که به جای اینکه اجزای کوچک‌تر سیستم به طور جداگانه مورد مطالعه قرار گیرند، تفکر سیستمی چشم‌انداز خود را گسترش می‌دهد تا تعداد تعاملات بیشتری را در نظر بگیرد. بنابراین، نتایج حاصل از تفکر سیستمی، چیزی کاملا متفاوت از نتایج به دست آمده از روش‌های تحلیل سنتی است؛ به خصوص زمانی که مسئله‌ی مورد مطالعه از نظر ساز و کار و پویایی پیچیده باشد یا بازخوردهای فراوانی از عناصر داخل یا خارج سیستم بر آن تأثیر بگذارند.

ویژگی‌های تفکر سیستمی باعث شده است تا دشوارترین نوع از مسائل به روشی اثربخش‌تر حل شوند. تفکر سیستمی به تحلیل مسائلی که موضوعات پیچیده‌ای دارند، مسائلی که به شدت به گذشته و عوامل متعددی وابسته هستند و مسائلی که ریشه در هماهنگی‌های نامؤثر عناصر درگیر دارند، می‌پردازد. حوزه‌هایی که تفکر سیستمی توانسته است ارزش خود را به اثبات برساند،

 

با در نظر گرفتن چنین تصویری در ذهن، اقدامات دیگری که در طولانی‌مدت نتایج بهتری به همراه داشتند توسعه یافته است، اقداماتی نظیر مدیریت جامع آفات که تعداد آفات آسیب‌زننده به محصولات را از طریق آوردن موجودات شکارچی این آفات به محیط کشاورزی کنترل می‌نماید. اثربخشی این روش‌ها در تحقیقاتی که توسط دانشگاه MIT، آکادمی ملی علوم آمریکا و سایر مراکز پژوهشی انجام شد، به اثبات رسیده است؛ بدون اینکه خطر آلودگی آب و خاک به همراه داشته باشد.

تصویر وسیع حاصل از تفکر سیستمی شناخت لازم برای خلق راهکارهای بلندمدت را فراهم می‌آورد

بسیاری از مسائل و مشکلاتی که امروزه گریبان‌گیر ما شده‌اند، پیچیده هستند. عناصر متعددی در آن نقش دارند که بخشی از آن عناصر، در نتیجه‌ی اقداماتی بوده است که در گذشته در جهت اصلاح انجام شده است. رفع چنین مسائل و مشکلاتی به شدت سخت است و نتایج حاصل از راهکارهای مرسوم معمولا به قدری ضعیف هستند که بر سر چشم‌انداز حل اثربخش مسئله مانع ایجاد می‌کنند. یکی از مزایای مهم تفکر سیستمی، توانایی مواجهه‌ی اثربخش با این دست از مسائل و ارتقای تفکرات به سطحی است که منجر به کسب نتایجی مطلوب حتی در شرایط پیچیده و بغرنج می‌شود.

 

 

پیامد اسفبار بی توجهی ها به دریاچه ارومیه

افسوس! افسوس!

 

«دریاچه ارومیه»، با حدود 140 کیلومتر طول و 30 کیلومتر عرض، بزرگترین دریاچه داخل ایران و یکی از بزرگترین دریاچه های آب شور در جهان بود. صرف نظر از همه ویژگی های درمانی آب شور و لجن های طبی موجود در ساحل آن، دریاچه ارومیه زیستگاه گونه ای جانوری است که بدان اهمیت دوچندان بخشیده است. «آرتمیا»  نام این جانور سخت پوست و ریز است که در صنعت پرورش ماهی نقش طلا را بازی می کند. این جانور بهترین غذا برای ماهی های آکواریومی است و کنسانتره آن بصورت غذای ماهی فروخته می شود. همچنین از آرتمیا برای آزمایش سم، داروها و مواد شیمیایی در صنایع داروسازی استفاده می شود. به همین دلیل، دریاچه هایی که بطور طبیعی زیستگاه این جانور هستند مورد توجه ویژه قرار دارند؛ برای نمونه «دریاچه بزرگ نمک» در ایالت یوتا از چنین موقعیتی برخوردار است و این ایالت دریاچه بزرگ نمک را بعنوان زیستگاه اصلی آرتمیا در ایالات متحده آمریکا به گردشگران داخلی و خارجی معرفی می کند.

حالا فکر می کنید اصالت این طلای صنعت پرورش ماهی متعلق به کدام سرزمین است؟ پاسخ این است: «ایران». قدیمی ترین منبع علمی مکتوب درباره آرتمیا در سال 982 میلادی، یعنی 1027 سال پیش، «دریاچه ارومیه» در آذربایجان را بزرگترین زیستگاه آرتمیا معرفی می کند.

سازمان جهانی یونسکو فهرستی از زیستگاه های منحصر به فرد در جهان را با نام فهرست «میراث کره زمین» معرفی کرده است. یکی از نخستین نام های موجود در لیست میراث های کره زمین «دریاچه ارومیه» است که در سال 1976 در این فهرست به ثبت رسیده. در صفحه مربوط به این دریاچه در سایت یونسکو پس از اشاره به وجود «جنگل های پسته» و انواع گیاهان (گونه هایی از گیاهان معطر) در جزیره های دریاچه ارومیه، از این دریاچه بعنوان یکی از بهترین اماکن برای پژوهش بر روی «پلیکان»، «فلامینگو»، و دیگر مرغان دریایی نام برده شده است.

اما این مقدمه را گفتم تا به این حقیقت تلخ اشاره کنم که دریاچه ارومیه، این میراث جهانی کره زمین و افتخار ملی ایران در صورت ادامه سهل انگاری و بی تدبیری مسوولان کشور به زودی به موزه میراث جهانی کره زمین خواهد پیوست. داستان از آنجا آغاز شد که روزنامه همشهری و خبرگزاری مهر در اوایل سال جاری خورشیدی، خبر از بحرانی شدن وضع دریاچه دادند. خبرگزاری مهر در گفتگو با کیومرث کلانتری، مدیرکل حفاظت از محیط زیست آذربایجان غربی از او نقل کرد که «بنا بر تحقیقات انجام شده از 12 سال پیش تا کنون نمودار تراز آب پارک ملی دریاچه ارومیه رو به پایین است.» این خبرگزاری همچنین به نقل از یوسف علی اسدپور، مدیر موسسه تحقیقات آرتمیای ایران اعلام کرد «میزان تراکم آرتمیا در حال حاضر نسبت به 10 سال گذشه 30 برابر کاهش یافته است.»

کوچک شدن شدید دریاچه را چند روز پیش در سفر به شهر ارومیه به چشم دیدم. عکس هایی که در بالا می بینید جایی است که مردم ارومیه تا همین دو سال پیش در آن شنا می کردند و حالا باید چند کیلومتر را در کف نمکی دریاچه با ماشین رانندگی کنند تا به ساحل جدید دریاچه برسند. این عکس ها را با تلفن همراه گرفتم. مرگ دریاچه را به چشم دیدم. سازه هایی در کرانه سابق دریاچه ارومیه وجود دارد که تابلوی «پلاژ خانوادگی» بر بالای آن به چشم می خورد و طنز تلخ این است که شما تا چند کیلومتر پس از این پلاژهای خانوادگی چیزی جز نمک نمی بینید.

اما چاره چیست؟ طبیعت دست کم هفت رودخانه بزرگ را برای آبرسانی به دریاچه ارومیه قرار داده بود: «زرینه رود»، «سیمینه رود»، «گدار»، «باران دوز»، «شهرچای»، «نازلو»، و «زولا». حجم آبی که همین هفت رودخانه باید به دریاچه سرازیر کنند برای زنده ماندن آن بس است. برای اینکه تصوری از آب این رودخانه ها ایجاد کنم به این دو نکته اشاره می کنم:

یک. «شهرچای» (به فارسی: رودخانه ی شهر) درست از وسط شهر ارومیه عبور می کند. این رودخانه، به لحاظ مقدار آب، شاید پنجمین رودخانه ای باشد که به دریاچه ارومیه می ریزد و بطور خاص از زرینه رود بسیار کوچکتر است. با این همه، زمانی که سد شهرچای باز است، رودخانه در جایی در داخل شهر با عرض حدود 30 متر و عمق نیم متر جاری است. می توانید حجم عظیم آب این رودخانه را تصور کنید. متاسفانه شهرچای در بیشتر اوقات چیزی جز مسیر خشکیده یک رودخانه بزرگ نیست.

دو. هزاران سال پیش، آشوریان نام شهر مجاور این دریاچه را «اورمیا» (ارومیه) گذاشتند که از ترکیب «اور» به معنای شهر و «میا» به معنای آب در زبان سامی آشوری بوجود آمده است. یعنی «شهرِ آب». از همین نکته هم می توان به پرآب بودن این منطقه پی برد.

متاسفانه سد سازی روی رودخانه های منتهی به دریاچه ارومیه به منظور تولید برق و نیز استفاده از آب آن برای مصارف صنعتی باعث پس روی دریاچه ارومیه و کاهش شدید آب آن شده است. بطوریکه کارشناسان هم اکنون از خطر نابودی زودهنگام این دریاچه سخن می گویند.

روزنامه خبر در گزارشی اعلام کرده است که سدسازی روی رودخانه‌های زرینه‌‌رود، سیمینه‌‌رود، گدار و باراندوز با هدف تولید برق سبب شده عمق آب در این دریاچه از 16 تا 22 متر به کمتر از پنج متر برسد.

روزنامه سرمایه نیز ضمن اشاره به عدم تامین سهم آب دریاچه از جانب وزارت نیرو، به این نکته تلخ اشاره می کند که وزارت راه بجای ساختن پل معلق روی دریاچه، 10 کیلومتر از سمت ارومیه و 3 کیلومتر از سمت تبریز روی دریاچه خاکریزی کرده است که این به کل اکوسیستم منطقه لطمه وارد نموده است. به پیش بینی روزنامه خبر درصورت ادامه سهل انگاری مسوولان تا «هفت سال آینده» چیزی بنام دریاچه ارومیه نخواهیم داشت و بجای آن صحرایی به وسعت 500 هزار هکتار با پنج میلیارد تن نمک به ایران افزوده خواهد شد.

افسوس! افسوس! که در کشورهای دیگر دولت ها، مدافع محیط زیست کشور خود هستند و برای بهره برداری صنعتی و توریستی از آنها با مخربان محیط زیست به زور هم متوسل می شوند و در کشور ما دولت…چه می کند؟ با یک جستجوی ساده در اینترنت ده ها سازمان دولتی پیدا می کنید که تنها وظیفه آنها حفاظت فیزیکی از آب های جاری و دریاچه های قلمروی سرزمین خود است. برای نمونه این سازمان (هیات حفاظت از آب کلورادو) در صورتی که آب هر یک از دریاچه های ایالت کلورادو به دلایل طبیعی کاهش یابد، طبق قانون موظف است آب را از شهروندان این ایالت بخرد و به دریاچه بریزد. باور نمی کنید؟

در این صفحه آمده است که سازمان، آب مورد نیاز را از طریق «خریدن»، «اجاره موقت»، «وقف یا هدیه»، و «داد و ستد» (معاوضه) دریافت می کند. این سازمان همچنین فهرستی از فعالیت های خود در جهت حفاظت از آب های ایالت کلورادو را بطور مرتب روی سایت خود قرار می دهد تا در معرض قضاوت مردم باشد.

!

افسوس! افسوس

 

 

جالب ترین سرمنشایی که برای برگزاری مراسم چهارشنبه سوری گفته شده، قیام مختار ثقفی است که به خون خواهی شهدای کربلا قیام کرده است.

مختار، برای آنکه مخالف را از موافق تشخیص دهد، فرمان داد تا شیعیان راستین آن حضرت بر بام خانه‌ها آتش بیفروزند که شب آن فرمان با شب چهار شنبه آخر سال نیز مصادف بوده است.

با تقارن روشن کردن آتش بر روی پشت بام ها در آخرین قسمت پخش شده مجموعه "مختارنامه" با چهارشنبه آخر سال، این تصور در برخی اذهان به وجود آمد که سرمنشا مراسم چهارشنبه سوری ایرانیان، از قیام و خون خواهی مختار بوده است نه آنچه که تاکنون به ایران باستان نسبت داده می شد.

ایرانیان از دیرباز تاکنون، در روز چهارشنبه آخر سال، اقداماتی را انجام می دهند، بدون اینکه چرایی اقدامات خود را هم بدانند.

در برخی کتب تاریخی مانند تاریخ بخارا، لزوم برگزاری چنین مراسمی را اینگونه آورده اند: منصور بن نوح از شاهان سامانی در نیمه اول سده چهارم هجری جشنی را برگزار می‌کند که موجب آتش سوزی در قصر او نیز می‌شود، بدین ترتیب یقین حاصل می شود که این جشن از سال‌ها و بلکه سده‌های پیش در ایران رایج بوده است.

همچنین در منابعی دیگر گفته شده که در روزشمار قدیم اعراب، چهارشنبه روز نا‌مبارکی بوده، لذا سعی می‌کردند شب چهارشنبه را با جشن و سرور بگذرانند و در آن شب و روز دست از خرید و فروش و کسب و کار بکشند.

برخی مورخان نیز معتقدند: در ایران باستان، پایان هر ماه جشن و پایکوبی با نام «سور» مرسوم بوده‌است. از سوی دیگر چهارشنبه نزد اعراب «یوم الارباع» -روز نحس- خوانده می‌شد، بدین ترتیب ایرانیان جشن خود را به آخرین چهارشنبه سال موکول کردند و در آن به شادمانی و پایکوبی پرداختند تا هم جشن ملی خود را حفظ کنند و هم بهانه بدست اعراب ندهند.

اما در این بین مهم ترین و شاید جالب ترین سرمنشایی که برای برگزاری مراسم چهارشنبه سوری گفته شده، قیام مختار ثقفی است که به خون خواهی شهدای کربلا قیام کرده است. در این میان عده ای دلیل آن را قسمت پیشین سریال "مختارنامه" می کنند که در آن مختار، برای آنکه مخالف را از موافق تشخیص دهد، فرمان داد تا شیعیان راستین آن حضرت بر بام خانه‌ها آتش بیفروزند که شب آن فرمان با شب چهار شنبه آخر سال نیز مصادف بوده است.

 

ال نینو و اثر آن بر اقلیم ایران

 

 

 

 

 

          ال نینو لغتی اسپانیولی و به مفهوم پسر بچه و با تعمیم معنا ، کودک مسیح است . علت این نام گذاری به دلیل اعتقادات قلبی و مذهبی سکنه ساحل نشین کشور های اکوادور و پرو است . عبارت ال نینو در اصل به یک جریان گرم و ضعیف سالیانه اطلاق می شود که حدوداً در زمان کریسمس به سمت جنوب در امتداد سواحل پرو و اکوادور جریان می یابد . از این رو کودک مسیح نامیده شده است . رویداد ال نینو / نوسان جنوبی یکی از مهمترین و شاخص ترین رویداد هایی است که منجر به ظهور نا بهنجاری های بزرگ آب و هوایی در بسیاری از نقاط جهان می شود .نخستین بار واکر (1932) و بلیس (1937) بر وجود نوسانی در فشار سطح و در مقیاس جهانی اشاره کردند و آن را نوسان جنوبی SO   نامیدند .

مراکز عملSO  توسط یک گردش مداری شرق به غرب در امتداد صفحه استوا همراه با صعود هوا در غرب اقیانوس آرام و نزول هوا در شرق اقیانوس آرام به یکدیگر مربوط می شود و به این ترتیب گردش شکل می گیرد که توسط بژرگنس (1969) گردش واکر نامیده شد . ال نینو مولفه اقیانوسیENSO  می باشد و با دگرگونیهای بزرگ در دماهای سطح دریا در منطقه آرام حاره ای پدیدار می گردد

 

 

 

در طول پدیده ال نینو باد ها در استوا بر روی اقیانوس از غرب به شرق می وزند   . این بادها در سطح آب اقیانوس جابجا شده و آبهای گرم سطح اقیانوس را که بوسیله خورشید در مناطق گرمسیری حرارت دیده اند ، به سواحل غربی شمال و جنوب قاره آمریکا می آورد . به دنبال آبهای گرم ، بارندگی نیز به سمت مشرق متمایل می شود ، به همراه سیل در پرو و خشکسالی در اندونزی و استرالیا   . نشانه کلیدی ال نینو ، افزایش دمای غیر عادی در امتداد و هر دو طرف خط استوا در اقیانوس آرام مرکزی و شرقی است . این جریان هر چند سال یکبار با یک گرمایش عظیم و غیر معمول همراه می شود . بطوری که در این حال دماهای سطح دریا حداقل برای چند ماه پیاپی در 3 تا 5 محل ساحلی بالای حد نرمال می رود   . و در پی آن دمای سطح دریا برای یک سال و یا حتی بیشتر بصورت غیر عادی باقی می ماند و برای برگشت به شرایط عادی منطقه ، حداقل تا ژانویه یا مارس

آینده زمان لازم است.

 

 

 

 

 

 

 

ال نینو اصولاً تغییراتی در موقعیت تندبادها بوجود آورده و موجب پدید آمدن رفتارهای آب و هوایی غیر معمول در کره زمین می گردد . تغییرات در تند بادها که توسط ENSOصورت می گیرد بر آب و هوا نه تنها در شمال و جنوب قاره آمریکا بلکه در نقاط دوردستی همچون آفریقا و نواحی جنوبگان تاثیر می گذارد .

 در حالت عادی آب و هوای نواحی گرمسیری منطقه غرب دارای دمای بیشتر از 10 درجه سانتیگراد نسبت به سواحل شرق پرو و اکوادور می باشد . فشار هوا در بالای آب های گرم کاملاً پایین است . هوای مرطوب برخاسته از منطقه باعث تشکیل ابر های سنگین و بارانهای شدیدی مشابه بارانهای جنوب شرق آسیا ، گینه نو و شمال استرالیا می شود. که نهایتاًمنجر به افزایش بارندگی در مناطق جنوبی آمریکا و پرو و خشکسالی در قسمت غربی اقیانوس آرام که استرالیا و کشور های مجاور را نیز تحت تاثیر قرار می دهد ، می گردد . در طی یک رویداد ال نینو نابهنجاری های دمای سطح دریا ، سطحی به وسعت 5 میلیون کیلومتر مربع را در طی مراحل انتقال تا تکامل پوشش می دهد

 

 

 

 

 

پدیده ال نینو نوسانات متضاد آب و هوایی را در سراسر جهان بروز خواهد داد و ایران و کشورهای همسایه در منطقه خاورمیانه از این قاعده مستثنی نیستند.گرد و غبار نامنظم، بارندگی و تغییرات دمایی شدید از جمله تاثیرات پدیده ال نینو بر آب و هوای جهان خواهد بود. این پدیده زمانی رخ می دهد که درجه حرارت اقیانوس آرام در شرق و مرکز بسیار گرمتر از حد معمول باشد که اغلب تغییرات آب و هوایی در سراسر جهان را از جمله وزش باد، تغییرات الگوهای بارندگی ، تغییر فشار سطح دریا و درجه حرارت را نتیجه می دهد.اختلاف دو درجه ای در دمای سطح دریا در آب های اقیانوس هند و اقیانوس آرام نسبت به میزان متوسط، حوادث غیر قابل پیش بینی آب و هوایی را در سراسر خاورمیانه ایجاد خواهد کرد. پدیده گرم شدن سطح دریا ال نینورا جزء چهار قوی ترین حوادث طبیعی از سال 1950 قرار خواهد داد؛ زمانی که سیل و خشکسالی ناهنجاری هایی را در روند منظم آب و هوایی ایجاد کرد.اکثر الگوهای آب و هوایی بین المللی نشان می دهد که قدرت پدیدهال نینو سال 2016-2015 میلادی به احتمال زیاد تا پایان سال میلادی جاری رفته رفته تقویت خواهد شد.این رویداد طبیعی قوی با احتمال افزایش بارندگی ها در نواحی شرقی آفریقا نیز مرتبط شده است. ال نینو سال 1998-1997 بیماری همه گیر و ویرانگر مالاریا را در سراسر منطقه آفریقا از جمله شمال شرقی کنیا افزایش داد
 

 

 

 

 

اثر نوسان النینو بر اقلیم ایران?

در زمان وقوع پدیده ال نینو رودباد جنب حاره درنیمکره شمالی به عرض های پائین تری منتقل شده و در واقع جانب شمالی سلول هدلی درموقعیتی نزدیکتر به استوا قرار می گیرد.در چنین حالتی پر فشارهای جنب حاره ای در منطقه خاور میانه به عرض های پائین تری جابجا شده و امکان نفوذ موج بادهای غربی را دردوره سرد به منطقه مدیترانه و دریای سرخ افزایش می دهند، نتیجه این فرآیندها افزایش بارش زمستانی ایران و بطور کل خاور میانه در سال های ال نینو خواهد بود.

 

 

 

 

 

سیل های بزرگ در طی النینو در مناطقی همچون پرو، شمال بولیوی و شیلی، سواحل شمالی آفریقا و مدیترانه شرقی، ایران و افغانستان.? تقریباً تمامی تحقیقات انجام شده در ایران نیز رخداد ال نینو را با افزایش بارش های فراگیر در دوره سرد سال مرتبط می دانند .نتایج پژوهشگران در خاورمیانه نیز ارتباط پدیده انسو را با ناهنجاری های بارش بر روی منطقه نشان می دهد، بطوریکه سال های ال نینوی قوی با افزایش بارش زمستانی همراه بوده، همین پژوهش، نیز ارتباط پدیده انسو را با ناهنجاری های بارش بر روی منطقه نشان می دهد، بطوریکه سال های ال نینوی قوی با افزایش بارش زمستانی همراه بوده در عین حال جدیدترین خشکسالی ایران و جنوب غرب آسیا (خشکسالی 2001 - 1998) با یکی از طولانی ترین و قویترین لانیناهای نیم قرن اخیر مرتبط دانسته شده و در واقع فاز سرد انسو علت اصلی خشکسالی اخیر معرفی گردیده است.

 

 

 

 

 

میزان بارندگی امسال نسبت به سال گذشته کاهش داشته است"، این یعنی کم آبی، خشکسالی و تمام شدن منابع آبی زیر زمینی که قطعا خوشایند نیست. اما امسال بر خلاف یک دهه گذشته پیش بینی ها نشان از افزایش بارندگی در فصل پاییز و زمستان دارد که برخی کارشناسان هواشناسی علت آنرا پدیده " ال نینو " می دانند
 ال نینو در کشور روی سامانه پرفشار جنب حاره ایران تاثیر می گذارد و آنرا به عرض های پایین تر انتقال می دهد که این مساله موجب فعال شدن سامانه های تراز میانی در کشور می شود و افزایش بارندگی را به همراه دارد.پیش بینی شده است پاییز و زمستان امسال نسبت به بلند مدت30 ساله 10 تا 20 درصد افزایش بارندگی

داشته باشیم.